Kungiyar malaman jami’o’i da kwamitin hadin gwiwa na kungiyar ma’aikatan ilimi da hadin gwiwar manyan ma’aikatan jami’o’in Najeriya sun ce gwamnatin tarayya ba ta cimma matsaya mai karfi dasu ba da za ta iya kai ga soke yajin aikin da suke yi.
A halin yanzu dai dukkanin kungiyoyin jami’o’in kasar sun shiga yajin aiki.
ASUU ta fara yajin aikin ne a ranar 14 ga watan Fabrairu, 2022 sannan JAC ta fara yajin aikin a ranar 14 ga watan Afrilu, 2022.
Kungiyoyin sun fara ayyukan masana’antu ne yayin da suke neman ingantattun tsare-tsare na walwala, ingantattun yanayin aiki da aiwatar da wasu yarjejeniyoyin ma’aikata da suka rattaba hannu da gwamnatin tarayya tsakanin shekarar 2009 zuwa 2020.
Shugabannin ASUU na kasa da JAC na SSANU da NASU, Farfesa Emmanuel Osodeke da Mista Mohammed Ibrahim, sun shaida wa wakilinmu cewa gwamnatin tarayya da masu ruwa da tsaki a fannin ilimi da malaman addini sun yi wata ganawa da kungiyoyin hudu amma babu wata yarjejeniya mai karfi da aka cimma a kai.
A karshen makon da ya gabata ne aka ruwaito ministan kwadago da samar da ayyukan yi, Sanata Chris Ngige yana cewa, “Mun yi tattaunawa mai inganci; mun kalli batutuwan da rashin son zuciya kuma muka cimma wasu yarjejeniyoyin, don gamsar da kowa da kowa da ya halarci taron.”
Sai dai Osodeke ya ce ikirari da Ngige ya yi bayan taron cewa kungiyoyin za su janye yajin aikin da suke yi a wannan mako, magana ce ta siyasa.
Ya ce, “Ba mu da masaniyar cewa mun janye yajin aikin. Mun gana amma babu wani takamammen abu tsakaninmu da gwamnati. Kamar yadda muka fada a baya, ba ma son alkawura, muna son ayyuka, idan sun nuna aiki kuma suka aiwatar da dukkan batutuwa, za mu je wurin membobinmu, amma sanin abubuwan da suka gabata, mun san ba za su yi komai ba.
“Sun yi mana alkawari tun watan Disambar 2020 kuma shekara daya da rabi ba su yi komai ba. Muna jiran su.
“Game da abin da ya shafi mu, kawai lokacin da suka sanya hannu kan yarjejeniyoyinmu, suka karbi UTAS, suka saki EAA da kudaden farfado da su za mu janye yajin aikin.”
Ibrahim ya kara da cewa babban ci gaban da zai iya nunawa a yayin taron shine umarnin hukumar bunkasa fasahar sadarwa ta kasa, da fadar shugaban kasa ta bayar wanda shugaban ma’aikatan fadar shugaban kasa kuma shugaban taron Farfesa Ibrahim Gambari ya wakilta. batun hanyoyin biyan kuɗi guda uku; Haɗaɗɗen Biyan Kuɗi da Tsarin Bayanin Ma’aikata, Fassarar Bayanin Jami’a da Bayar da Lamuni da Tsarin Biyan Kuɗi na Musamman na Jami’a, don gwada gaskiya da ƙaddamarwa cikin makonni uku
“Ba muyi maganar janye yajin aikin ba yanzu,” in ji shi.
A halin yanzu, Hukumar NYSC da Hukumar JAMB sun hadu daga baya don daidaita jadawalin lokaci da kalandar da za a bi don tara daliban da suka kammala hidimar kasa na tilas da kuma shiga shekarar 2022 biyo bayan rushewar kalandar ilimi a sakamakon Ayyukan masana’antu da ke gudana.
Babban sakataren kwamitin mataimakan shugabannin jami’o’in Najeriya Farfesa Yakubu Ochefu ne ya bayyana hakan a wata hira da yayi da jaridar PUNCH.
Ya ce shugabannin JAMB, NYSC da jami’o’i za su hadu domin tabbatar da daidaita jadawalin lokacin da aka janye yajin aikin.
Ochefu ya ce, “Idan muka tuna, a shekarar 2020, lokacin da muka fuskanci irin wannan yanayi, dukkan bangarorin sun daidaita kalandansu na fitar da sunayensu.
“NYSC, JAMB, da Jami’o’in za su yi aiki tare domin daidaita jadawalin su.
“Tabbas shugabanninsu za su gana don yin nazari kan lokaci nan da nan bayan janye yajin aikin.”
Har ila yau, shugaban Cibiyar Nazarin Kwadago ta kasa Michael Imoudu da ke Ilorin a jihar Kwara ta ce ta fara shiga tsakani a rikicin da ke tsakanin kungiyar ASUU da gwamnatin tarayya.
Darakta Janar na MINILS Issa Aremu ne ya bayyana hakan a Ilorin yayin da yake amsa tambayoyi kan yajin aikin.
“Batun ASUU da Gwamnatin Tarayya batutuwan da suka shafi ma’aikata ne da suka shafi fasaha; ministocin ba za su iya warware su ba saboda ba su da kwarewa don yin tunani a kan takaddamar masana’antu. “Akwai batutuwa guda biyu; sabani na hakkoki da sabani na maslaha. A yayin da ASUU ke kan kwas a kan takaddamar hakki, ba daidai ba ne ta shiga yajin aikin rigima da ya hada da tsarin biyan albashi,” inji shi.
Aremu, wanda ya bayyana rufe jami’o’in a matsayin abin damuwa, ya ce, “Muna ganawa da masu ruwa da tsaki a fannin ilimi da suka hada da ASUU, gwamnati, dalibai, da iyaye domin ganin an bude makarantu. Najeriya ba za ta iya cimma ajandar ci gaba ba idan ta ci gaba da yajin aikin da ma’aikata ke yi.”
Ya shawarci ma’aikata da su daina tattaunawa a kodayaushe domin warware matsalolin, yana mai gargadin kada su yi amfani da yajin aikin a matsayin makami wajen kwato masu hakkinsu.
